Glosey

Bu proje önerisinin amacı, yüksek yapılar ve özellikle de yüksek katlı toplu konutlar için yangın güvenliğini arttırmak ve yangın mühendisliğine dayalı bir yangın analizi yapmaktır. Bu kapsamda projenin hedefi, yüksek yapıların yangın güvenliği riskini analiz etme, insanların hızlı tahliyesi için gereken önlemleri tasarlama ve olası bir deprem sonrasında yangın güvenliği unsuru teşkil eden elemanların hasarlarını tespit etme çalışmalarını yapmaktır. Türkiye’deki tüm yapılar “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” kuralları kapsamında tasarlanmakta ve Avrupa’da yaygınlaşan yangın mühendisliği yöntemleri kullanılmamaktadır. Yangın mühendisliği yöntemleri kullanılarak yangına karşı tasarımın daha gerçekçi ve daha az maliyetli olması amaçlanmaktadır. Yangın mühendisliği, son yıllarda Avrupa ve Amerika’da hızlı gelişim gösteren yangın bilimi ve inşaat mühendisliğini birleştiren bir araştırma dalıdır. Türkiye’de ise, bu araştırma dalı hakkında literatürde yok denecek kadar az çalışma bulunmaktadır. İstanbul ve çevresinin 1. ve 2. derece deprem bölgesi olarak kabul edilmekte olması deprem sonrası yangın güvenliği sorununu da ortaya çıkarmaktadır. İstanbul’da tamamlanmış ve devam etmekte olan 15 kat ve üstü yüksek katlı kategorisine giren toplu konut projelerinin sayısı 1300’ü aşmakta ve kentsel geri dönüşüm çalışmaları kapsamında bu sayının daha da artması beklenmektedir. Yüksek yapılarda çıkacak yangının zamanında söndürülmesinin ve bu yapılarda ikamet eden insanların tahliye edilmesinin düşük katlı binalara göre çok daha zor olması bu araştırma önerisinin önemini arttırmaktadır. Projenin özgün değeri, deprem anında yapı analizi, yangın ve duman modellemesi ve bina tahliyesi mühendislik simülasyon yöntemlerini beraber kullanarak deprem sonrası hasar görmüş yangın güvenliğini sağlayan unsurların bina tahliye süresi üzerindeki etkisini tespit etmektir. Aynı zamanda binanın her hangi bir katında çıkacak bir yangının tahliye süresindeki etkisini de irdelemektir. Bu şekilde yüksek katlı konutlarda deprem ve yangın birlikte etkiletilecektir. Projede ilk aşama olarak İstanbul’da örnek teşkil etmesi için seçilen bir binanın yapısal modeli oluşturulacak ve yazılım programları ile kaçış simülasyonları gerçekleştirilecektir. İkinci aşamada depreme karşı performans analizi yapılacak ve yangın güvenliği ile ilgili yangın ve asansör kapı çerçevelerindeki yer değiştirmeler (hasarlar) hesaplanacaktır. Üçüncü aşamada, numerik yöntemlerle hesaplanan hasarlar yükleme testleri ile yangın kapılarına uygulanıp bu elemanlar yangın testine maruz bırakılacaktır. Son aşamada ise yangın, duman ve hasarlı elemanların etkisiyle tahliye simülasyonları tekrardan yapılacaktır. Sonuç olarak, depremden hasar görmüş yangın güvenliğini sağlayan bu kapı elemanlarının ve duman dağılımının yüksek katlı yapının tahliye süresi üzerindeki etkisi hesaplanmış olacaktır. Projenin bilimsel katkısı, proje sonuçlarının doktora öğrencisi Uğur Dündar’ın tezini oluşturması, Yard. Doç. Dr. Serdar Selamet’in üyesi olduğu Amerika’da SEI/ASCE Yangından Korunma Komitesi, Türkiye’de IMSAD ve TK3 Yangın Komitesi’nde bildiri halinde sunulması olacaktır. Deneysel sonuçlar üzerinde, SCI-indeksli bir makale yayınlanması da planlanmaktadır. Projenin katma değeri ve ülke ekonomisine katkısı, yüksek yapılarda olası deprem sonrası yangın felaketi durumunda binanın hızla tahliye olması ve bu süreç içinde yangından etkilenmemesi için gereken önlemlerin alınması ve dolayısıyla can kaybının en aza indirilmesidir. Bu projenin üç yıl içerisinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.